Zbigniew Milewski

projektant jachtów

ur. 8 lipca 1927 r. w Toruniu, zm. 29 lipca 2005 r. w Gdyni

miejsce pochówku: Cmentarz Witomiński w Gdyni

Był synem inżyniera architekta, projektanta budynków w powstającej Gdyni. Od 1930 roku mieszkał wraz z rodziną w Lublinie, gdzie rozwinęło się jego zamiłowanie żeglarskie – był członkiem Ligi Morskiej i Kolonialnej, wspólnie z kolegą zbudował drewnianą łódź, której dokumentację wydano w formie książkowej. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej; w ramach tajnego nauczania zdał tzw. małą maturę. W 1945 brał udział w obozie Centralnego Ośrodka Wodnego Ligi Morskiej w Giżycku, na którym zajmowano się poszukiwaniem, wydobywaniem i zabezpieczaniem zatopionych jachtów i statków.

W 1947 roku zdał maturę państwową i podjął studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej. Oskarżony o „wrogą postawę w stosunku do władzy ludowej", został w roku 1949 usunięty z uczelni gdańskiej i kontynuował naukę na Wydziale Mechanicznym (w sekcji lotniczej) Politechniki Warszawskiej, gdzie mimo dalszych prześladowań ze strony służby bezpieczeństwa udało mu się dokończyć studia. Po zakończeniu nauki podjął pracę w Polskim Rejestrze Statków.

Trzy lata po zakończeniu wojny kupił uszkodzony jacht „Kumka IV” konstrukcji Tadeusza Sołtyka i do 1950 żeglował nim po Bałtyku. Od 1966 roku Milewski był kierownikiem sekcji kadłubowej Biura Konstrukcyjnego w stoczni „Wisła". Od 1957 prowadził, wspólnie z Mieczysławem Plucińskim, prywatne biuro konstrukcyjne „Szkutnik". W ramach prac tego biura wykonał kompletną dokumentację techniczną kilku typów jachtów i łodzi; wraz z Leonem Tumiłowiczem zaprojektował jacht Tom – prototyp tego jachtu, pod nazwą „Polonia”, był pierwszym jachtem zaprojektowanym i wykonanym w Polsce powojennej. Kolejne dwie drewniane "setki" tej serii to "Wielkopolska" i "Kaper".

"Polonia" u schyłku morskiej kariery żeglowała już tylko po Bałtyku. fot. Marek Słodownik

"Polonia" podczas prac rewitalizacyjnych. fot. Marek Słodownik

W swoim dorobku konstruktorskim Milewski ma 32 typy łodzi, jachtów żaglowych i motorowych, statków rybackich, łodzi inspekcyjnych i innych jednostek pływających. Podsumowaniem jego wiedzy konstruktorskiej jest książka „Projektowanie i budowa jachtów żaglowych”, stanowiący podstawowy podręcznik budowy jachtów, z którego korzysta wielu współczesnych konstruktorów.

"Wielkopolska" na kei w Jastarni, podczas prac remontowych oraz po ich zakończeniu.

fot. Marek Słodownik oraz archiwum firmy 3Oceans

Niektóre z konstrukcji były bardzo popularne, na przykład King's Ametyst produkowany przez Gdańską Stocznię Jachtową (75 jednostek) był w latach 60. jej głównym produktem eksportowym. Był to typowy jacht rodzinny, średniej wielkości, który jednak nie odpowiadał ówczesnemu modelowi żeglarstwa w Polsce. W kraju pozostało zaledwie kilka tych jednostek: „Topaz" był pierwszą prototypową jednostką z laminatu budowaną w Polsce w Stoczni "Oksywie" w Gdyni., „Alek” zbudowany według formuły One Tone Cup – zdobył  wyróżnienie w konkursie czasopisma „Yachting World" i –rok później- projekt zdobył I nagrodę na konkursie PZŻ.

Jacht typu Zośka, oczywiście adaptowany do żeglugi oceanicznej, dowodzony przez Ryszarda Konkolskiego startował w regatach transatlantyckich i opłynął Ziemię z jednoosobową załogą.

W 1970 redakcja "Żagli" ogłosiła konkurs "Jacht moich marzeń", który głosami czytelników wygrał Zbigniew Milewski, ze swoim projektem małego jachtu sklejkowego Miś. Nazwa klasy została wybrana dla uczczenia inż. Michała Issajewicza (pseudonim Miś), jednego z wykonawców zamachu na Franza Kutscherę dowódcę SS i policji w Warszawie przeprowadzonego 1 lutego 1944 roku. Na desce projektowej Z. Milewskiego powstały także inne jachty, których nazwy są pseudonimami bohaterów z pokolenia Kolumbów, np. Zośka i Rudy. Prototyp łódki Miś powstał w 1971 r. w Szczecinie. Numerowane plany łódki były początkowo rozprowadzane przez konstruktora, a następnie w 1976 r. opublikowane, przez Wydawnictwo Morskie, w formie książkowej. Ukazały się dwa wydania książki "Budowa popularnego jachtu żaglowego typu Miś" w nakładzie po 15 tys. egzemplarzy, w twardej oprawie.

Nagrody i wyróżnienia:

odznaka „Weteran Walk o Niepodległość”

odznaka „Zasłużony Pracownika Morza”

odznaka  „Zasłużony Działacz Żeglarstwa”

Autor książek:

"Budowa popularnego jachtu żaglowego typu Miś" , 1976

reprodukcje: Marek Słodownik